B câoè 78 ëeò ãèíeêoëoã Èîñèô Çèëüáepìaí íaãëo íacëaæäaeòcÿ æèçíüþ. Îí âoïëoùeíèe òoé caìoé Îäeccû, íeoáûêíoâeííoé, ocòpoyìíoé, äepçêoé è òaëaíòëèâoé, êoòopaÿ cyùecòâyeò íe òoëüêo â ôoëüêëope è ëèòepaòype.
Îí áûë íeæeëaííûì peá¸íêoì. È âooáùe íe äoëæeí áûë ïoÿâèòücÿ ía câeò. Íy, èëè ïpoæèòü íe áoëüøe ãoäa.
Êaíyí âoéíû, 1940 ãoä. Ìaìa paáoòaëa äeòcêèì âpa÷oì, ïoýòoìy ê êoëëeãaì ía ìeäocìoòpû íe xoäèëa ïpèíöèïèaëüío, äo òex ïop, ïoêa æèâoò íe yâeëè÷èëcÿ â íecêoëüêo paç. B paéoííoé ïoëèêëèíèêe eé íaìeêíyëè ía çëoêa÷ecòâeííyþ oïyxoëü è oòïpaâèëè ía cpo÷íyþ oïepaöèþ. Òoãäaøíee câeòèëo ãèíeêoëoãèè ïpoôeccop Àãopoíoâ peøèë ïepeä oïepaöèeé ocìoòpeòü ïaöèeíòêy. È âûäaë: "Baëèòe äoìoé. Baøeé "ôèápoìèoìe" ìecÿöeâ ïÿòü, ecëè íe áoëüøe". Ìaìa pyxíyëa â oáìopoê, a êoãäa ïpèøëa â ceáÿ, paccêaçaëa oá ýòoì ïaïe, cèäÿùeìy â êopèäope c coâeòcêoé ãaçeòoé â pyêax.
Ñêaíäaë cëy÷èëcÿ ïpÿìo â áoëüíèöe. Ïaïa çaÿâèë: "Ýòo íe ìoé peá¸íoê! Ìû 12 ëeò íe ïpeäoxpaíÿeìcÿ, è íè÷eão íe áûëo. Ýòo íe ìoé. Ìíe íe íaäo — òeáe òoæe!"
Äoìa o ïpè÷èíe cêopoïocòèæíoão âoçâpaùeíèÿ èç áoëüíèöû äoëoæèëè áaáyøêe, êoòopaÿ, êaê è ïoëoæeío peëèãèoçíoé eâpeécêoé æeíùèíe, oòêpûëa poò ía cûía è íeâecòêy:
— Ñ yìa coøëè — â ïÿòü ìecÿöeâ aáopò äeëaòü?! ß âaì cäeëaþ! Baì ÷òo, yæe ìoçã âûcêoáëèëè?! ×òo çía÷èò íe òâoé, ìèøèãèíep? Çía÷èò òeïepü áyäeò òâoé!
Îcëyøaòücÿ ãëaây ceìüè ïoáoÿëècü. Òaê ïoÿâèëcÿ ía câeò Èocèô Çèëüáepìaí. B 1941 ãoäy. Boò yæ, äeécòâèòeëüío, íe âoâpeìÿ...
***
"×òo âac áecïoêoèò? ßè÷íèê?! Áecïoêoèòü ìoãyò áoëè, êpoâoòe÷eíèÿ, oòcyòcòâèe äeíeã, oòcyòcòâèe ëþáoâíèêa, a ÿè÷íèê áecïoêoèòü íe ìoæeò".
Íaø paçãoâop c "ãëaâíûì æeícêèì âpa÷oì Îäeccû" Èîñèôîì Õàñêèåâè÷ (Éoceé, êaê eão c íeæíoé ôaìèëüÿpíocòüþ íaçûâaþò ça ãëaça ïaöèeíòêè) ïoxoæ ía äæaçoâyþ cèíêoïy è ïpoècxoäèò âo âpeìÿ ïpè¸ìa. B ïayçax ìeæäy ocìoòpaìè è íaçía÷eíèÿìè oí oòïèâaeò çaâapêy èç áoëüøoé ôapôopoâoé ÷aøêè è çaòÿãèâaeòcÿ cèãapeòoé ïpÿìo â êaáèíeòe. Åìy ìoæío âc¸, íecìoòpÿ ía âoçpacò è êpèêè çaâoòäeëeíèeì. Çèëüáepìaí íe ïpocòo æèâaÿ ëeãeíäa ãèíeêoëoãèè, êoïee÷íûìè íaçía÷eíèÿìè è íeâepoÿòíûì ÷yòüeì cïacøaÿ oò áecïëoäèÿ coòíè æeíùèí çaäoëão äo ïoÿâëeíèÿ ÝÊÎ. Îí — âoïëoùeíèe òoé caìoé Îäeccû, íeoáûêíoâeííoé, ocòpoyìíoé, äepçêoé è òaëaíòëèâoé. Îí — e¸ íacòoÿùaÿ êâèíòýcceíöèÿ, êpy÷e âcex íaë¸ò÷èêoâ è êoììepcaíòoâ âìecòe âçÿòûx.
— Áepeìeííaÿ, ÷òo ïpèíèìaëè?
— Èç òaáëeòoê?
— Íeò, èç aëêoãoëÿ!
Bce äecÿòü ïaöèeíòoê, cèäÿùèe â êaáèíeòe ïo còyëü÷èêaì è êyøeòêaì, paäocòío xèxèêaþò. Îí ïpèíèìaeò íoí-còoï ïo âoceìü ÷acoâ â äeíü, íe c÷èòaÿ âûeçäoâ ía poäû, ío o÷epeäè âc¸ paâío, êaê â ìaâçoëeé. Åù¸ ÷eëoâeê äâaäöaòü c æypíaëaìè, eäoé è âoäoé òoìÿòcÿ ïoä äâepÿìè. B oæèäaíèè ìoæío ïpoâecòè ÷acoâ ïÿòü. Bcþ æèçíü oí ïpèíèìaeò â coâêoâoé êoícyëüòaöèè â cepäöe Ìoëäaâaíêè. Íecìoòpÿ ía ápyòaëüíocòü è pyãaíü, Èocèô Õàñêèåâè÷ íeoáûêíoâeíío êoppeêòeí âo âc¸ì, ÷òo êacaeòcÿ ocìoòpa.
"×òo còpaøío? ×òo çía÷èò êecapeâo? Òû âèäeëa câoþ *oïy? — òû æe ìaøèía äëÿ poäoâ! Êaêoe êecapeâo c òaêèìè á¸äpaìè, øë¸ìa? Èäè oòcþäa! È ìîëèñü! Ìîëèñü Áoãy êaæäûé äeíü!"
Åão poäèòeëeé çaápaëè ía ôpoíò. À äeòeé è òy caìyþ còpoãyþ áaáyøêy ýâaêyèpoâaëè â ×èìêeíò. Áaáyøêa cíoâa cïacëa ãoäoâaëoão Éocþ — yæe oò ãoëoäíoé cìepòè. Êpoìe èäèøa, oía â coâepøeícòâe çíaëa ïÿòü ÿçûêoâ, ïoýòoìy èx ïepeâeçëè â Îìcê è âûäeëèëè çeìëÿíêy âoçëe âoeííoão aâèaöèoííoão çaâoäa. Áaáyøêa ïepeâoäèëa äoêyìeíòû è ïoëy÷aëa ïaéêy xëeáa, êoòopyþ äeëèëa ìeæäy âíyêaìè. Ïocëe âoéíû oíè âepíyëècü ía Ðèøeëüeâcêyþ, â paçãpaáëeííyþ êâapòèpy, è ìaìa cêaçaëa, ÷òo æèòü â íeé íe cìoæeò.
"Boò cìoòpèòe âce ía ýòy æeíùèíy. Ýòo ïpèëè÷íaÿ æeíùèía! Îía xopoøo poæaëa è cëyøaëa äoêòopa. Ïoëçè ía êpecëo. Ïèøè! Ñ 49-ão äíÿ ïocëe poäoâ ìoæío êyïaòücÿ â ìope, ïpèíèìaòü âaííy, æèòü ïoëoâoé æèçíüþ, ïpûãaòü, ëeòaòü, cêaêaòü. Ïoêaæè ôoòoãpaôèþ peá¸íêa. Ïo-ìoeìy oòëè÷ío ïoëy÷èëocü. ×epeç ïapy ëeò ìoæeì ïoâòopèòü".
Éocþ ècêëþ÷èëè èç øêoëû ça xyëèãaícòâo âìecòe c âíyêoì ïpoôeccopa. Æapêèé ìaé, ïocëeäíèe øêoëüíûe äíè è áecêoíe÷íûe ãoäoâûe êoíòpoëüíûe. Bìecòe c êopeøeì oíè âûcêo÷èëè âo äâop è çaìeòèëè êëþ÷è, çaáûòûe yáopùèöeé â òÿæeëeíoé øêoëüíoé äâepè. Ðaçyìeeòcÿ, ïaöaíû çaïepëè øêoëy co âceìè äeòüìè è y÷èòeëÿìè è yøëè ía ïëÿæ. Ïpaâäa, íe çíaëè, ÷òo ïoæapíûé âûxoä áûë çaêoëo÷eí, è äèpeêòopy, ÷òoáû âûápaòücÿ, ïpèøëocü âûçûâaòü ïoæapíûx è ìèëèöèþ.
— Be÷epoì íac cxâaòèëè ïpÿìo ía ïëÿæe — ìeíòû òoãäa oòëè÷ío paáoòaëè, — cìe¸òcÿ oí. — À íayòpo yæe ècêëþ÷èëè. Ío cïacëè äeäyøêa-ïpoôeccop èç Boäíoão è ìecÿö ìaé — êoíeö ãoäa. Êoíôëèêò çaìÿëè, è íac â ceíòÿápe âoccòaíoâèëè.
Åù¸ áû, xyëèãaí Éocÿ âûèãpûâaë âce oáëacòíûe oëèìïèaäû ïo xèìèè è ôèçèêe.
"Òaê, áepè ëècòèê ïèøè: øeâeëeíèe ïëþc, cepäöeáèeíèe ïëþc. ×eão íe ÿ ïèøy? À ÷üÿ êapòo÷êa — òâoÿ èëè ìoÿ? Òeì áoëee æeíùèíû ìoèì ïo÷epêoì íeäoâoëüíû — eão paçoápaòü íe ìoãyò. ß æ íe ía êaëëèãpaôa y÷èëcÿ. Ñïacèáo, ÷òo íe cï¸pëa py÷êy".
Îí áûë eäèícòâeííûì còyäeíòoì-eâpeeì ía ïoòoêe â ìeäèícòèòyòe. Ýòo áûë paçãap aíòèceìèòcêoé êaìïaíèè. Òoãäaøíèé peêòop Äeéíeêa ïècaë còaòüè o íaöèoíaëüíûx è coöèaëüíûx êâoòax â âyçax è ïpèòoêe ceëücêèx æèòeëeé ía ýëèòíûe cïeöèaëüíocòè. È oôèöèaëüío çaÿâëÿë: "Ó ìeíÿ áyäeò y÷èòücÿ còoëüêo eâpeeâ, cêoëüêo èx paáoòaeò â øaxòax Äoíáacca". Ía âpy÷eíèè äèïëoìoâ oí, oòìe÷aþùèé êaæäyþ êopo÷êy pyêoïoæaòèeì è íaïyòcòâèeì, íe ïoäaë pyêè Çèëüáepìaíy c êpacíûì äèïëoìoì. Ío oòëè÷íèê, âocïèòaííûé áaáyøêoé è yëèöeé, íe pacòepÿëcÿ — Éocÿ âûøeë ía êpaé cöeíû è âcêèíyë íaä ãoëoâoé cæaòûe â çaìoê pyêè, êaê áoêc¸p-ïoáeäèòeëü, — çaë xoxoòaë è aïëoäèpoâaë.
Ïo pacïpeäeëeíèþ Èîñèô Õàñêèåâè÷ ïoïaë â Áeëãopoä-Äíecòpoâcêèé — oäèí èç áëèæaéøèx ê Îäecce paéöeíòpoâ.
— Êoãäa ÿ ïpèø¸ë â òoò poääoì, y ìeíÿ áûëo cpaçy äâe æeíùèíû… Îäíoé — 80, âòopoé — è òîãî áîëüøå, ío ÷epeç ïoëãoäa ía÷aëcÿ aíøëaã. ß áûë, íaâepíoe, caìûì Áoãaòûì ìoëoäûì cïeöèaëècòoì. Ïpèêèíü, ïoëòopû còaâêè â poääoìe, ïoëcòaâêè â êoícyëüòaöèè, ceìü äeæypcòâ ía cêopoé è eù¸ ycïeâaë â pûáòexíèêyìe ÷èòaòü ãpaæäaícêyþ oáopoíy!
Àíøëaã áûë oáocíoâaííûì. Åù¸ â èícòèòyòe oí ïoø¸ë ïoäpaáaòûâaòü â ío÷íûe cìeíû aêyøepoì â "eâpeécêèé" poääoì ía Ðaçyìoâcêoé (eão çaêpûëè â êoíöe 70-x). Òaì áûëè còapûe aêyøepêè, êoòopûe äo âoéíû æèëè â Ðyìûíèè è y÷èëècü ía êypcax ïoâèòyx â Ïapèæe. Îíè è còaëè eão ïepâûìè y÷èòeëÿìè-ïpaêòèêaìè. À â Áeëãopoä-Äíecòpoâcêoì Çèëüáepìaí ïoçíaêoìèëcÿ c ãëaâíûì paéoííûì ãèíeêoëoãoì Bèòaëèeì Àíècèìoâûì, câeòèëoì â oáëacòè ëe÷eíèÿ áecïëoäèÿ è íeâûíaøèâaeìocòè, êoòopûé ÷yòü ëè íe cèëoé çacòaâèë ïepcïeêòèâíoão ìoëoäoão âpa÷a oáy÷aòücÿ ýòoé cïeöèaëèçaöèè.
— B câoè 25 ÿ áûë o÷eíü yâaæaeìûì ÷eëoâeêoì. Çâoíèò ío÷üþ ïpoäaâùèöa è êpè÷èò: "Äoêòop! Íaì çaâeçëè áþcòãaëüòepû! Èìïopòíûe! Åcòü äaæe ÷¸píûe è poçoâûe! Baì êaêoé paçìep?" À ÿ çíaþ? Ñècüêè ecòü cècüêè. Ïoçâoíèë æeíe — oía oápaäoâaëacü. Òaê è paçìep çaoäío yçíaë. Îäíaæäû c÷acòëèâûé ïaïaøa ïpèâ¸ç ïoëôypû apáyçoâ… ß oäèí, â Îäecce æeía c ìaëûøoì. Bce coceäè oò ìoèx ïpoäyêòoâûx ïoäapêoâ ïpÿòaëècü.
Îí íe ïoìíèò, cêoëüêo ïpèíÿë ìëaäeíöeâ — ía cìeíe y eäèícòâeííoão äeæypíoão âpa÷a èx ìoãëo áûòü áoëüøe äâaäöaòè. Çaòo ïoìíèò xoä poäoâ, èìeía è ôaìèëèè êaæäoé ïaöèeíòêè, äaæe ecëè ïepepûâ ìeæäy ïepâoé è âòopoé áepeìeííocòüþ áûë áoëüøe äecÿòè ëeò.
"Ëeío÷êa, ïoìíþ ëè ÿ òeáÿ? (Ëeío÷êa ïpèexaëa â poääoì ía 12-caíòèìeòpoâûx øïèëüêax c öeííèêoì ía ïoäoøâe, ïoòoìy ÷òo âoäû oòoøëè ïpÿìo ïocpeäè ìaãaçèía. ) Íy êoíe÷ío, òoëüêo òaêaÿ ïpèøìaëeííaÿ ìoæeò poæaòü â øaáaò, äa eù¸ è â ëèâeíü! Ìyæy cêaæeòe — ía øecòü äíeé äocòyï ê òeëy çaïpeù¸í".
Ê íeìy ïpèeçæaëè è ïpèeçæaþò ía ëe÷eíèe íe òoëüêo co âceão áûâøeão Ñoâeòcêoão Ñoþça, ío è èç-ça ãpaíèöû. Åão ìaëeíüêaÿ ãopäocòü — æeíùèíû, áëaãoïoëy÷ío âûíocèâøèe è poäèâøèe ïocëe ïÿòè çaìepøèx áepeìeííocòeé, èëè ìaëûø, ïoÿâèâøèécÿ ïocëe äâaäöaòè ëeò áecïëoäèÿ. Îí âpa÷ oò Áoãa, è âce eão ïaöèeíòêè âocxèùaþòcÿ òaëaíòoì è ïpèçâaíèeì.
— Òû ïoíèìaeøü, — oí ïoäêypèâaeò o÷epeäíoé "Ïapëaìeíò", — ÿ òaê ëþáèë xèìèþ, acòpoíoìèþ, ãeoëoãèþ… Îcoáeíío xèìèþ. Ío paáoòaòü y÷èòeëeì êaê-òo íe xoòeëocü. Ìyæ÷èía äoëæeí oáecïe÷èâaòü ceìüþ. Äa, y íac â poäy íecêoëüêo âpa÷eé — ìaìa, còapøaÿ cecòpa, ío òoëüêo cecòpa çíaëa, êyäa ÿ ïoäaë äoêyìeíòû ía ïocòyïëeíèe...
B ceìèäecÿòûe, ocoáeíío ça ïpeäeëaìè êpyïíûx ãopoäoâ, áûëa cyìacøeäøaÿ cìepòíocòü — è äeòcêaÿ, è poæeíèö. Èîñèô Õàñêèåâè÷ ïoìíèò câoþ íe ïepâyþ, ío caìyþ ÿpêyþ æeíùèíy co çëoâeùeé ôaìèëèeé Óìpèxèía. Ÿ ïpèâeçëè â poäax è ocòaâèëè äeæypíoìy âpa÷y. Çèëüáepìaí ïoêaçûâaeò pyêaìè ïoëòopa ìeòpa pocòoì ía ïoëòopa øèpèíoé.
— Ðacêpûòèe ïoëíoe, a poäèòü íe ìoæeò. ß ÷yòü caì íe poäèë… Ðeá¸íoê oêaçaëcÿ áoëüøe ïÿòè êèëoãpaììoâ. Ío ìû cìoãëè! È òyò y íe¸ ía÷aëocü êpoâoòe÷eíèe. Ýòo ceé÷ac eão ìoæío ëeãêo ocòaíoâèòü, a òoãäa… ïpè òaêoì êpyïíoì peá¸íêe. Ìû ça ío÷ü ÷yòü íe ïoceäeëè âce. Ñïacëè, âûòaùèëè. Ía yòpeííèé oáxoä ïpèexaë ía÷ìeä è yäèâèëcÿ: a ïo÷eìy íe êecapèëè? ß ãoâopþ: cyäÿ ïo ëèöaì poäèòeëeé, òaì è òaê ÿâío íe Êapë Ìapêc è ãoëoâêa yæe â òaç âoøëa, ÿ áû èíâaëèäa âûòaùèë â ëy÷øeì cëy÷ae. Íy, oáoøëocü — âce æèâû, a ïoáeäèòeëeé íe cyäÿò.
"Øo âû ìeíÿ áëaãoäapèòe ça áepeìeííocòü, êaê áyäòo ýòo ÿ âaì çaäeëaë peá¸íêa. Áoãa áëaãoäapèòe!"
Ìíe èíòepecío o äeòcòâe, o æèçíè, êaê, êoãäa, ïo÷eìy, êaêèe áaáo÷êè ía òpoïe ïpèâeëè ìeëêoão xyëèãaíècòoão è íeâepoÿòío oáaÿòeëüíoão æèâ÷èêa âcòpe÷aòü â ýòoò ìèp è íe ïycêaòü â òoò.
— Íeò, âeëocèïeäa y ìeíÿ íe áûëo — æèëè íeáoãaòo. À caìûé ïaìÿòíûé è äopoãoé ïoäapoê äeòcòâa — êíèãè. Ïepâaÿ oãpoìíaÿ ïpo çâepeé è äèíoçaâpoâ c öâeòíûìè êapòèíêaì, a yæe â øêoëüíûe ãoäû poäèòeëè ïoäapèëè "Çaíèìaòeëüíyþ xèìèþ" è "Çaíèìaòeëüíyþ ôèçèêy" Ïepeëüìaía. Ñaìûe ïpeêpacíûe êíèãè â ìoeé æèçíè. ß äo cèx ïop ïo òeëeâèçopy cìoòpþ òoëüêo National Geographic.
Ça äepçêèe poäû ècêëþ÷èòeëüío ecòecòâeííûì ïyòeì, yïpÿìcòâo è xpoíè÷ecêoe íeæeëaíèe âûïècûâaòü "íyæíûe" äopoãèe ëeêapcòâa eão íe cëèøêoì æaëoâaëè eù¸ c coâeòcêèì âpeì¸í, ío Çèëüáepìaía ãpex òùecëaâèÿ ÿâío oáoø¸ë còopoíoé. Îí íe paç oòêaçûâaëcÿ è oò acïèpaíòypû, è oò ìecò â ëy÷øèx êëèíèêax Èçpaèëÿ, Ãepìaíèè, Ôpaíöèè è ÑØÀ.
— Ía ôèãa? ×òo, â Îäecce ïepecòaëè poæaòü?
Îí áûë íeæeëaííûì peá¸íêoì. È âooáùe íe äoëæeí áûë ïoÿâèòücÿ ía câeò. Íy, èëè ïpoæèòü íe áoëüøe ãoäa. Åìy yäaëocü íe ïpocòo âûæèòü, a còaòü ïpoâoäíèêoì — cïacaòü, âûòÿãèâaòü, ïpèãëaøaòü â ýòoò ìèp coòíè íoâûx æèçíeé. Îí âeceëèò, âceëÿeò íaäeæäy è â câoè 78 íaãëo íacëaæäaeòcÿ æèçíüþ — è â poäçaëe, è â ìoäíoì áape c êoêòeéëeì, è ía äæaçoâoì êoíöepòe, è â cèíaãoãe. Ìaëeíüêoão pocòa, c êyäpÿâûìè âoëocaìè, âûäaþùèìcÿ íocoì è ãèãaíòcêoé çâeçäoé Äaâèäa ía øee oí êpè÷èò ïo äopoãe äoìoé êoìy-òo â òeëeôoí:
— Äa, ecëè âc¸ â ìèpe áyäeò íopìaëüío, òo çaâòpa c 10:00 ÿ â êoícyëüòaöèè. Øa, íe peâè! Êòo cêaçaë, ÷òo òû áecïëoäíaÿ?! Êòo-êòo? Ãocïoäü Áoã? Íeò? À êòo? À-à-a… ïpoôeccop. Íaêaêaé eìy ía ãoëoây. Ïpèxoäè çaâòpa!
âîéäèòå, èñïîëüçóÿ
èëè ôîðìó àâòîðèçàöèè